हाइड्रोजनः एकः नूतनः प्रकारः चयनात्मकः एण्टीऑक्सिडेण्ट् अस्ति तथा च आदर्शः एण्टी-इन्फ्लेमेटरी पदार्थः अस्ति । वृद्धावस्थाविलम्बने, शोथनिवारणे च अस्य महती भूमिका अस्ति इति अनुमानं भवति ।
जैविकसंशोधनसाक्ष्यस्य बृहत् परिमाणं दर्शयति यत् हाइड्रोजनः वर्तमानकाले चयनात्मकप्रतिऑक्सिडेण्ट् गुणयुक्तः एकमात्रः पदार्थः अस्ति यस्य प्रभावः हाइड्रोक्सिलकणानां नाइट्राइट् आयनानां च चयनात्मकरूपेण निष्प्रभावीकरणस्य पुष्टिः कृता अस्ति एषः एव हाइड्रोजनस्य आणविक-आधारः अस्ति यत् आक्सीडेटिव-क्षति-निवारणाय, रोगानाम् उपचाराय च भवति ।
तदतिरिक्तं जलवायु-अणुः अत्यन्तं लघुः भवति, ते शीघ्रं सम्पूर्णशरीरे व्याप्ताः, प्रसारिताः च भवितुम् अर्हन्ति । ते विविधशारीरिकबाधान् कोशिकाझिल्लीं च प्रविश्य कोशिकानाभिकं प्रविश्य साधारणसाधनेन निराकरणं कर्तुं न शक्यमाणानां घातकप्रतिक्रियाशीलानाम् आक्सीजनजातीनां हरणं कर्तुं शक्नुवन्ति
अतः अपि महत्त्वपूर्णं यत् प्रतिक्रियाशील-आक्सीजन-जातीनां क्षयस्य अनन्तरं हाइड्रोजनं स्वयं जलरूपेण परिणतुं शक्यते, अन्येषां सौम्य-प्रतिक्रियाशील-आक्सीजन-जातीनां जैव-अणुनां च सामान्यकार्यं न प्रभावितं कृत्वा मानवशरीरेण तस्य उपयोगः कर्तुं शक्यते
【हाइड्रोजन】 विषये विशेषज्ञानां, प्राध्यापकानाम्, विद्वानानां च मताः
२०१९ तमे वर्षे प्रोफेसर जू केचेङ्गस्य "मुँहासे नियन्त्रणार्थं हाइड्रोजन" इत्यस्य विमोचनेन तथा च "हाइड्रोजन-आक्सीजन मिश्रणस्य श्वासः (H2/O2: 66.6%/33.3%) सशर्तरूपेण स्वीक्रियते" इति आधिकारिकं परिवर्तनं कृत्वा "निदानं उपचारं च प्रोटोकॉलं कृते... COVID-19 (Trial Version 7)" इति राष्ट्रियस्वास्थ्यआयोगेन 3 मार्च 2019 दिनाङ्के प्रकाशितम् । २०२० तमे वर्षे हाइड्रोजन-समृद्धस्य उद्योगस्य आधिकारिकरूपेण सार्वजनिकरूपेण मान्यता प्राप्ता अस्ति । यद्यपि तस्य व्यापकतायै समयः स्यात् तथापि समग्रप्रवृत्तिः उत्थापने अस्ति । यथा अस्माकं कम्पनीयाः नूतनं हाइड्रोजन-समृद्धं उत्पादं "Hydrogen Lid - Little Red Packet" अस्मिन् वर्षे प्रक्षेपितम्, तथैव ग्राहकैः विपण्यां प्रहारमात्रेण बहिः आदेशः दत्तः। अस्मात् वयं पश्यामः यत् हाइड्रोजनवायुः हाइड्रोजनजलं च २०२० तमे वर्षे नूतनविकासस्य दौरस्य आरम्भं करिष्यति।
हाइड्रोजन जलवितरक
हाइड्रोजन उत्पाद
हाइड्रोजन-समृद्ध-उत्पादानाम् मूल-मॉड्यूलः
- हाइड्रोजन उत्पादन प्रणाली
- विद्युत विघटन इकाई
- जलवायु - समृद्धस्य उत्पादस्य एषः महत्त्वपूर्णः भागः अस्ति । जलस्य अणुषु जलवायु-आक्सीजनयोः विभाजनार्थं विद्युत्-विपाकस्य सिद्धान्तस्य उपयोगं करोति । यथा, हाइड्रोजन - जलजनरेटर् इत्यस्मिन् विद्युत्विपाककोशिका उच्च - शुद्धतायाः हाइड्रोजनस्य कुशलं उत्पादनं सुनिश्चित्य निर्मितं भवति । अस्मिन् क्रमे विद्युत्कोशानां महती भूमिका भवति । प्लैटिनम - प्लेट्ड् विद्युत्कोशानां प्रायः उपयोगः भवति यतोहि तेषु उत्तमः चालकता तथा जंग - प्रतिरोधः भवति, येन विद्युत् विपाकप्रक्रियायाः कार्यक्षमतां स्थायित्वं च सुदृढं कर्तुं शक्यते
- जल आपूर्ति एवं परिसंचरण
- विद्युत्विपाकप्रक्रियायाः कृते जलस्य निरन्तरं प्रदातुं स्थिरजलप्रदायव्यवस्था आवश्यकी भवति । प्रायः जलस्य टङ्की अथवा जलस्रोतस्य सम्पर्कः भवति । जलस्य गुणवत्ता जलवायुस्य उत्पादनं अपि प्रभावितं करोति । शुद्धजलस्य प्रायः अनुशंसितं भवति यत् विद्युत्विपाकदक्षतां प्रभावितं कर्तुं वा उत्पादितं जलवायुं दूषितं कर्तुं वा अशुद्धीनां परिहाराय भवति । केषुचित् उन्नत-उत्पादेषु जलस्य इष्टतम-उपयोगं सुनिश्चित्य विद्युत्-विपाक-एककस्य कृते स्थिरं संचालन-वातावरणं निर्वाहयितुम् जल-सञ्चार-प्रणाली भवति
- हाइड्रोजन भण्डारण एवं वितरण
- भण्डारणपात्रम्
- जलवायुस्य भण्डारणार्थं तस्य सुरक्षां स्थिरतां च सुनिश्चितं कर्तुं शक्नुवन्तं पात्रं आवश्यकम् । लघु - स्केल हाइड्रोजन - समृद्धानां उत्पादानाम्, यथा पोर्टेबल हाइड्रोजन - जलस्य शीशकानां कृते, भण्डारणपात्रं प्रायः विशेषसामग्रीभिः निर्मितं भवति यत् निश्चितं दबावं सहितुं शक्नोति हाइड्रोजनस्य लीकेजं निवारयितुं उच्च - घनत्वस्य पॉलीइथिलीन अथवा समष्टिसामग्री इत्यादीनां पदार्थानां उपयोगः भवति । एतेषु पात्रेषु उपयोगस्य अवधिपर्यन्तं पर्याप्तं हाइड्रोजनं संग्रहीतुं उचितं आयतनं भवितुं अपि निर्मितं भवति ।
- वितरण प्रणाली
- उत्पादितस्य हाइड्रोजनस्य उपयोगबिन्दुपर्यन्तं परिवहनस्य दायित्वं वितरणव्यवस्था भवति । हाइड्रोजन - श्वासयन्त्रे प्रायः पाइपाः अथवा नालिकाः सन्ति ये हाइड्रोजनस्य प्रवाहस्य गतिं समीचीनतया नियन्त्रयितुं शक्नुवन्ति । जलवायुस्य दाबं प्रवाहं च समायोजयितुं वाल्वस्य नियामकस्य च उपयोगः भवति यत् उपयोक्ता सुरक्षिततया प्रभावीदरेण हाइड्रोजनं निःश्वासयितुं शक्नोति इति सुनिश्चितं भवति हाइड्रोजन - जलजनरेटर्-मध्ये जलवायु-समृद्धं जलं उत्पादयितुं हाइड्रोजनं जले समुचित-प्रमाणेन विलीनं कर्तुं वितरण-व्यवस्था निर्मितवती अस्ति ।
- सुरक्षा एवं निगरानी प्रणाली
- दबाव एवं तापमान निगरानी
- जलवायुस्य उत्पादनस्य, भण्डारणस्य च समये दाबस्य, तापमानस्य च निरीक्षणं अत्यावश्यकम् । अत्यधिकदाबः विस्फोटादिसुरक्षासंकटं जनयितुं शक्नोति । हाइड्रोजन - युक्तानां भागानां दबावस्य तापमानस्य च निरन्तरं निरीक्षणार्थं उत्पादे संवेदकाः स्थापिताः भवन्ति । यथा, दबाव - संवेदनयन्त्रं यदा दाबः निश्चितं सीमां अतिक्रमति तदा नियन्त्रणप्रणाल्यां संकेतं प्रेषयितुं शक्नोति, ततः नियन्त्रणप्रणाली हाइड्रोजनस्य उत्पादनस्य दरं न्यूनीकर्तुं वा सुरक्षितरीत्या दाबं मुक्तं कर्तुं वा इत्यादीनि उपायानि कर्तुं शक्नोति
- हाइड्रोजन सान्द्रता निगरानी
- येषु उत्पादेषु हाइड्रोजन - समृद्धजलस्य अथवा हाइड्रोजन-श्वासस्य उपयोगः भवति, तेषु हाइड्रोजन-सान्द्रतायाः निरीक्षणं महत्त्वपूर्णम् अस्ति । उत्पादस्य प्रभावशीलतां सुनिश्चित्य सम्यक् हाइड्रोजनसान्द्रता आवश्यकी भवति । वास्तविकसमये हाइड्रोजनसान्द्रतां मापनार्थं प्रकाशीयसंवेदकानां अथवा विद्युत्रासायनिकसंवेदकानां उपयोगः कर्तुं शक्यते । हाइड्रोजन - जलजनरेटरे यदि जले हाइड्रोजनसान्द्रता अत्यल्पा भवति तर्हि विद्युत्विपाकस्य अथवा वितरणप्रणाल्याः समस्यां सूचयितुं शक्नोति, तदनुसारं च यन्त्रं संचालनमापदण्डान् समायोजयितुं शक्नोति
- सुरक्षा अलार्म एवं सुरक्षा उपाय
- यदा कोऽपि असामान्यः स्थितिः ज्ञायते, यथा असामान्यदाबः, तापमानं, जलवायुसान्द्रता वा, तदा उत्पादस्य सुरक्षासङ्केतप्रणाली भवितुमर्हति । श्रव्यदृश्यसंकेताः उपयोक्तारं सम्भाव्यसंकटानां विषये सचेष्टयितुं शक्नुवन्ति । तत्सह, दुर्घटनानिवारयितुं उपयोक्तृणां सुरक्षां च सुनिश्चित्य विद्युत्विपाक-एककस्य विद्युत्-आपूर्तिं निरुद्धं कर्तुं वा सुरक्षा-कपाटं उद्घाटयितुं वा स्वचालित-सुरक्षा-उपायाः भवेयुः
English
Arabic
Chinese 
Portuguese
French
Russian
Spanish
German
Japanese
Indonesian
Korean
Vietnamese
Italian
Urdu
Hindi
Hebrew
Thai
Bengali
Turkish
Dutch
Polish
Amharic
Bulgarian
Dhivehi
Finnish
Khmer
Hungarian
Kinyarwanda
Luganda
Maori
Malay
Norwegian
Chichewa
Oromo
Persian
Romanian
Somali
Serbian
Swedish
Afrikaans
Aymara
Azerbaijani
Belarusian
Burmese
Catalan
Cebuano
Czech
Danish
Filipino
Irish
Hausa
Haitian Creole
Icelandic
Javanese
Lao
Lingala
Dutc
Quechua
Sinhala
Sindhi
Yoruba
